Het «bullwhip-effect» of opslingereffect tegengaan

Het «bullwhip-effect» of opslingereffect in de logistiek verwijst naar de moeilijkheden die zich voordoen bij het inschatten van de vraag van elke speler in de Supply Chain wanneer het volume van de bestellingen fluctueert. In plaats van de vraag van de eindafnemer als referentie te nemen, baseren de spelers in de toeleveringsketen zich op de vraagindicator die de voorganger hun heeft gegeven, en die bijvoorbeeld is bijgesteld in verband met buffervoorraden of speciale aanbiedingen. Dit leidt tot extra bevoorrading en onevenwichtigheden in de opgeslagen voorraden.

Wanneer treedt het «bullwhip-effect» of opslingereffect op? Wat zijn de gevolgen ?

Volgens dit beginsel is de inschatting van de vraag minder nauwkeurig naarmate zij verder van de eindverbruiker afstaat.

De vraag naar product X bedraagt bijvoorbeeld 100 eenheden per dag, maar van de ene dag op de andere nemen de bestellingen toe en nemen de klanten 200 eenheden af. Onder invloed van het «bullwhip-effect» of opslingereffect zal de toeleveringsketen of Supply Chain zich als volgt gedragen:

• In een winkel worden 100 eenheden van product X verkocht. Gewoonlijk heeft de winkel een voorraad van 200 eenheden: daarvan worden er 100 gebruikt om aan de directe vraag te voldoen, en de andere 100 vormen een veiligheidsvoorraad. Op een bepaald moment wordt er een stijging van de vraag geconstateerd, en zijn er 100 extra eenheden nodig, waardoor de totale vraag op 200 stuks komt te liggen. Om aan de vraag van zijn klanten te kunnen voldoen, boort de winkel de veiligheidsvoorraad aan. De volgende bestelling die de winkel bij zijn leverancier plaatst, zal dan 300 eenheden betreffen: 200 om de reeds geplaatste bestellingen te dekken en 100 ter compensatie van de gebruikte buffervoorraad.
• De bestelling van de winkel voor 300 eenheden komt bij de leverancier terecht, en die zal een deel van de beschikbare voorraad in zijn magazijn gebruiken om aan deze extra vraag te voldoen, dat wil zeggen 200 eenheden meer dan de gebruikelijke 100. Voor de leverancier is de vraag gestegen tot 300 eenheden, waardoor hij bij de fabrikant 400 eenheden zal bestellen, waarvan 100 voor zijn eigen veiligheidsvoorraad bestemd zullen zijn.
• De producent put uit zijn eigen veiligheidsvoorraden om aan deze vraag van 400 eenheden te voldoen, en begint grotere partijen te produceren omdat de vraag naar het product sterk is toegenomen.

Elke schakel in de bevoorradingsketen of Supply Chain vergroot de kloof tussen de werkelijke en de verwachte vraag. Indien de buffervoorraden van elke speler niet worden meegenomen in de vraag, dan resulteert dit in onevenwichtigheden in de gehele toeleveringsketen:

• Hogere investeringen in voorraden, zowel wat opslagkosten als logistiek betreft, zonder dat dit echt nodig is.
• Paradoxaal genoeg kan dit slechte evenwicht ook leiden tot voorraadtekorten. Dit is met name het geval wanneer ondernemingen proberen het «bullwhip-effect» of opslingereffect te verminderen, na te hebben vastgesteld dat een voorraadoverschot of negatieve schommelingen tot een omgekeerd «bullwhip-effect» hebben geleid.
• Dit verschil kan de fabrikant ertoe brengen de productie op te voeren, hetgeen ondoeltreffend kan zijn. Een aanbod op de markt brengen dat veel groter is dan de werkelijke vraag kan leiden tot een prijsdaling en de producent dwingen de overtollige voorraad weg te werken.

Op deze grafieken is te zien hoe de fluctuaties van het «bullwhip-effect» of opslingereffect verlopen:

De oorzaken van het «bullwhip-effect» of opslingereffect in de logistiek

De moeilijkheden die elke speler in de toeleveringsketen of Supply Chain ondervindt om de werkelijke vraag naar producten te bepalen, liggen ten grondslag aan het opslingereffect in de logistiek. Dit gebrek aan zichtbaarheid dwingt ondernemingen ertoe te investeren in de aankoop van voorraden op basis van vertekende gegevens, waarvan de achterliggende factoren niet in acht zijn genomen.

De bevordering van het bullwhip-effect wordt over het algemeen opgewekt door:

• Een gebrek aan strategische visie bij de toeleveringsplanning.
• Een gebrek aan procedures, hulpmiddelen en informatiesystemen, die de samenwerking tussen de verschillende spelers in de toeleveringsketen bevorderen.
• Interne en externe communicatieproblemen als gevolg van de bedrijfscultuur en de training van het personeel.

Alvorens de strategieën te bekijken die het zogenaamde logistieke opslingereffect kunnen tegengaan, mag niet uit het oog worden verloren dat dit een probleem is dat op de lange termijn en op een algemene en duurzame manier moet worden aangepakt.

Enkele oplossingen om het opslingereffect tegen te gaan

De oplossing voor het bullwhip-effect ligt in verkoopprognoses die nauwkeuriger zijn. Enkele best practices om het bullwhip-effect of opslingereffect in de logistiek te beperken:

1. Gebruik de juiste informatiesystemen voor logistieke planning

De integratie van verschillende logistieke software maakt het mogelijk een overkoepelend informatiesysteem op te zetten, dat de zichtbaarheid van de gegevens verbetert en de verkoopprognoses van alle spelers corrigeert. De complexiteit van een omnichannel logistieke omgeving is de aanleiding geweest tot de ontwikkeling van tal van toepassingen die de uitwisseling van gegevens vergemakkelijken.

De installatie van warehouse management software verbetert bijvoorbeeld het beheer van de in het ERP-systeem geregistreerde voorraden. Het is ook mogelijk om aan dit systeem functionaliteiten toe te voegen, die het mogelijk maken de goederenvoorraden in fysieke winkels te beheren en de schommelingen in de werkelijke vraag te registreren. Bij Easy WMS van Mecalux, wordt deze functionaliteit aangeboden door de applicatie Store Fulfillment, die rechtstreeks communiceert met het WMS dat in het magazijn geïnstalleerd is.

2. Maak het interne team ervan bewust dat hun medewerking essentieel is om het «bullwhip-effect» of opslingereffect te verminderen

Hoewel hulpmiddelen en informatiesystemen de communicatie binnen de toeleveringsketen vergemakkelijken, zal deze er niet efficiënter op worden indien elke speler in de Supply Chain zelfstandig blijft opereren. Het is een vergissing om geïsoleerd te werken, waarbij elk team zijn eigen gegevens «beschermt». De commerciële afdeling moet een doorgeefluik zijn met betrekking tot informatie over de bedrijfsomzet, en niet een obstakel dat al deze cruciale gegevens voor zichzelf houdt.

Bovendien is het voor het hele bedrijf van groot belang, bij de planning uit te gaan van de consument in plaats van de inkoper. Het verschil is dat consumenten de eindgebruikers zijn van de producten, terwijl inkopers de artikelen die zij hebben gekocht wellicht nooit zullen gebruiken.

Voor een detailhandel bijvoorbeeld zijn de consument en de koper dezelfde persoon, maar dit is niet het geval wanneer we ons verder in de toeleveringsketen begeven: voor de fabrikant is de koper de groothandelaar en niet de persoon die het product zal gebruiken. Het is dus van essentieel belang de verkoopstrategie toe te spitsen op de eindgebruiker, wiens gegevens niet door extra veiligheidsvoorraden worden beïnvloed, en aldus het bullwhip-effect te beperken.

3. Verbeter de samenwerking tussen de spelers in de bevoorradingsketen

In het artikel over Lean Logistics hebben we gezien wat de nadelen zijn van overtollige voorraden: het is één van de belangrijkste obstakels voor operationele efficiëntie. Samenwerking tussen de verschillende schakels of spelers in de toeleveringsketen is belangrijker dan ooit om het «bullwhip-effect» te verminderen en vooral om te voorkomen dat het optreedt. Hiertoe moet u:

1. Voeg als criterium voor de selectie van leveranciers, de verplichting toe om deze informatie te delen en stel het noodzakelijke juridische kader vast voor het sluiten van dergelijke overeenkomsten. Uw toeleveranciers moeten bereid zijn een gemeenschappelijke strategie voor het beheer van de toeleveringsketen te implementeren die alle mogelijkheden tot synergie benut.

2. Controleer of uw eigen gegevens betrouwbaar zijn: hiervoor is de Supply Chain Analytics-software zeer nuttig, waarmee een uitgebreide geschiedenis van de veranderingen in de voorraden kan worden vastgelegd.

3. Creëer procedures en stel een team samen dat de binnenkomende informatie moet beheren: hoewel het mogelijk is om met het WMS waarschuwingen in te stellen om ongebruikelijke afwijkingen te melden, is het het beste wanneer het team de werking ervan controleert en bewaakt.

De rol van het magazijn met betrekking tot het bullwhip- of opslingereffect

Het magazijn kan ook onder extra druk komen te staan door het opslingereffect. Een te grote toename van de voorraden kan immers de opslagcapaciteit in gevaar brengen, waardoor het beheer wordt bemoeilijkt.

Met hulpmiddelen zoals warehouse management software, is het mogelijk om:

1. Pas in het magazijn een aanpasgerichte in plaats van een reactieve manier van werken toe

De aanpassingsgerichte aanpak geeft de installatie het vermogen om op een inventieve manier met veranderingen om te gaan. Hierbij wordt uitgegaan van eerdere ervaringen en wordt de reactie bepaald aan de hand van de informatie die in de software is opgenomen. Bij de reactieve aanpak daarentegen wordt geen rekening gehouden met deze eerdere activiteiten en moet er worden geïmproviseerd wanneer onvoorziene problemen zich aandienen. Hierdoor wordt er een reactie gegenereerd die minder optimaal is.

2. De samenwerking tussen de spelers in de toeleveringsketen vergemakkelijken

Naast Easy WMS bieden wij diverse softwarepakketten aan die deze functie vervullen, zoals:

• E-commerce software: de werking van het magazijn wordt aan de eisen van de webwinkels aangepast, door rekening te houden met de verkoopprognoses. Weinig eenheden per bestelling, zeer korte leveringstermijnen, frequente updates van de status van elke bestelling, en de traceerbaarheid van de producten.
• Multi carrier software, voor het voorbereiden en beheren van zendingen via meerdere vervoerders. Deze software vergemakkelijkt het werk van logistiek managers ten opzichte van de belangrijkste vervoerders, door de integratie van hun coderings- en etiketteringssystemen.
• Software voor productiebeheer: coördineert de inkoop van grondstoffen bij de toeleveranciers, doordat de voorraden van halffabrikaten en eindproducten in real time kunnen worden geraadpleegd.

Het WMS-softwarepakket is een onmisbaar instrument voor logistiek management en het beheer van de Supply Chain zonder enig spoor van het bullwhip- of opslingereffect

Veel processen in het magazijn en de logistieke keten kunnen met het WMS worden verbeterd. Wilt u weten hoe onze verschillende softwareproducten en de functionaliteiten ervan het «bullwhip-effect» of opslingereffect op uw toeleveringsketen kunnen beperken, neem dan contact met ons op. Onze experts geven u graag een persoonlijke demo. Als u echter liever zelf op onderzoek uitgaat, dan kunt u de gratis versie van Easy Mecalux Basic downloaden, waarin alle basisfunctionaliteiten te vinden zijn.